İngiltere futbolunda bir dönüm noktası : Hillsborough faciası

1989 yılının Nisan ayı futbolun beşiği olarak bilinen İngiltere’ye büyük bir acıyı beraberinde getirmiştir. Tarihin en büyük tribün olaylarından biri olan ‘Hillsborough Faciası’ tam 96 canın, taraftarın hayatını kaybetmesiyle sonuçlanmıştır.

Acı olayın yaşandığı gün Nottingham Forest ile Liverpool arasında oynanacak olan FA Cup yarı final maçı için binlerce taraftar Hillsborough Stadı’nın yolunu tutmuştu. Önemi büyük olan maça ilgi oldukça yoğundu. Herhangi bir sorunla karşılaşılmaması için pek çok yayın organından anonslar yapılıyor, bileti olmayan taraftarların stada gitmemesi söyleniyordu. Maçın başlamasına çok kısa bir süre kalan Nottingham taraftarları tribünlerdeki yerlerini almış, Liverpool taraftarları ise henüz tamamen içeri girememişti. İşte bu durum dakikalar sonra yaşanacak olan felaketin başlangıcıydı. Arkadan gelen taraftar grubunun ön taraftakileri itmeye başlaması, o taraftarlarında tribünlere girmiş olanlara baskı yapması sonucu, önce bulunan taraftarlar saha ile tribünü ayıran tellere ve demir parmaklıklara sıkışmıştı. Olayları fark eden hakem karşılaşmanın 6. Dakikasında oyunu durdurmuş, şanslı olan taraftarlar tellerden sahaya atlayıp canını kurtarmıştı. Ağırlığı daha fazla taşıyamayan tellerin tamamen yıkılmasıyla ise arada kalıp ezilen tam 94 kişi hayatını kaybetmişti. Bu rakam olaydan 4 gün sonra ölen Lee Nicol ile 95’e ve olaydan sonra tam 4 yıl komada kalıp yaşamını yitiren Tony Bland ile 96’ya çıkmıştı. Tam 96 can o gün ruhlarını Hillsborough’da bırakmıştı. 766 kişinin de yaralandığı bu facianın sebepleri ise kimine göre polisin yeterli önlemi almaması, kimine göre ise sağlık hizmetlerinin geç gelmesiydi.  Ölen ve yaralananların hepsi Liverpool taraftarıydı ve olayın bir başka acı yanı ertesi gün yaşanacaktı. Faciadan bir gün sonra The Sun gazetesinin Liverpool taraftarlarını suçlayan, olayların sorumlusu olarak gösteren haberleri Liverpool taraftarı tarafından yıllar geçse de unutulmayacak bir şekilde hafızalarına kazınacaktı.

Geç gelen özür

Facianın yargı boyutuna bakıldığında ise tam 23 yıl boyunca ölen ve yaralanan taraftarların ailelerinin adalet arayışı sonuca ulaşamadı. İlk incelemeler Yargıç Peter Taylor tarafında yapıldı. Düzenlenen 2 raporun ilkinde olayın yaşanma sebebi, ikisinde ise alınabilecek önlemler yer aldı. Polisin ihmalkarlığının da faciada rolü olduğu bilinse de bu konuda somut bir adım atılmadı. 2012 yılına geldiğimizde ise 23 yıldır beklenen o ‘özür’ sonunda dilendi. Başkan David Cameron: ‘’O gün olanlar yanlıştı. Hükümetim ve ülkem adına adaletsizliğin uzun süre düzeltilememesinden dolayı içten özür diliyorum. Rapor net, Liverpool taraftarları bu felaketin sorumlusu değil. ‘’ diyerek geç de olsa resmi bir özür diledi. Olayların ardından en çok adı geçen gazete The Sun da bir özür yazısı yayınladı.

Hillsborough faciası İngiltere futbolu için aslında bir dönüm noktası oldu. Bu olayın ardından ilk olarak demir parmaklık ve teller kaldırıldı. Yeniden düzenlenen statlara gelen taraftarlara ‘oturarak maç izleme’ tribün anlayışı yerleştirildi. Bu olayın ardından Liverpool’a 6, diğer İngiliz takımlarına getirilen 5 yıllık Avrupa’ya gidememe yasağı da kuşkusuz değişimde etkili oldu.

Liverpool için Hillsborough

Hillsborough faciasının İngiliz futbolu için büyük bir acı olduğu çok açıktır. Ancak bu facianın Liverpool için taşıdığı anlam ve acı çok daha fazladır. En büyük acılardan birini de şuanda hala Liverpool’un kaptanlığını yapmakta olan ve Liverpool için artık efsane olarak anılabilecek Steven Gerrard yaşamıştır. Olayın yaşandığı tarihte henüz 9 yaşında olan Gerrard bu faciada kuzeni Jon Paul Gilhooley’i kaybetmişti. Yaşadığı bu olayın kariyerin zirvesine çıkmasında çok büyük etkisi olduğunu söyleyen Gerrard o gün yaşanılan olayları izlerken dua dip olayların daha kötüye gitmemesini dilediğini belirtti. Ancak olaydan bir gün sonra acı haberi alan Gerrard o günün üzerinden yıllar geçmesine rağmen üzüntülerinin hala ettiğini söyledi.

Facianın Liverpool açısından ne denli önemsendiği her yıl yapılan anma törenleri ile Anfield Road’ın Shankly kapısında bulunan ve ölen taraftarların isimlerinin yazılı olduğu bir anıt bulunmasıyla da somutlaştırılabilir.